Οι πιο ωραίες βόλτες στην πόλη έχουν δυνατό βιβλίο στο backpack, από αυτά που τα διαβάζεις και τα σκέφτεσαι μετά όλη μέρα, στάση για καλό καφέ, προεόρτια ψώνια. Έχουν το άρωμα από αφράτα κρουασάν που μόλις βγήκαν από το φούρνο, απαλές υφές από ασπρόμαυρα πουλόβερ και τα χρώματα του δειλινού που πέφτει ανάμεσα στα πλοία της γραμμής, τα οποία έρχονται ή φεύγουν για τα νησιά.
Ο Πειραιάς του χειμώνα, με τους αναπάντεχους ροζ απογευματινούς ουρανούς του και τη μελανή νυχτερινή του θάλασσα, με τα ωραία νεοκλασικά παλιά αρχοντικά του και τον πύργο που αναγεννήθηκε βιοκλιματικά αποκτώντας και μια φουτουριστική πρόσοψη με hi-tech σκίαστρα και εντυπωσιακό φωτισμό, κρύβει νέες εκπλήξεις, αφού αλλάζει μέρα με τη μέρα, αποκτώντας πολύ ενδιαφέροντα μαγαζιά, ξενοδοχεία, γαστρονoμικά projects.
03.31 μμ
Πριν κάνω οτιδήποτε σταματώ για φρεσκοψημένα κρουασάν από το νέο dough lab Temps Perdu του pastry chef Γιάννη Βλασίου και του αρτοποιού Δημήτρη Δρίτσα, με super (industrial) design και λογοτεχνικό αφήγημα από τον brilliant Νίκο Παλαιολόγο του δημιουργικού γραφείου Saint Of Athens.
Πώς να μην ερωτευθείς μια κρουασαντερί που δανείζεται το όνομά της από τον Μαρσέλ Προυστ; Εδώ θα βρείτε αφράτα και τραγανά κρουασάν, γλυκά και αλμυρά, σε διαφορετικό σχήμα που ποζάρουν φιλήδονα και αυτάρεσκα -δικαίως- στις μαρμάρινες προθήκες τους σαν γλυπτά.
Info: Temps Perdu, Καραΐσκου 114, Πειραιάς, τηλ. 2104296027, tempsperdu.gr
Το βιβλίο στο backpack: Καιρός, Τζέννυ Έρπενμπεκ, εκδ. Καστανιώτη
Πολλά έχουν γραφτεί για την Έρπενμπεκ και το μυθιστόρημά της με τον ελληνικό τίτλο «Καιρός» που κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Καστανιώτη, σε μετάφραση-ποίημα από τον Αλέξανδρο Κυπριώτη. Άλλοι μιλούν για ένα εκπληκτικό μυθιστόρημα που μέσα από την αλληγορία ενός καταδικασμένου έρωτα με μεγάλη διαφορά ηλικίας, παρουσιάζει την απομάγευση του σοσιαλιστικού ιδεώδους, όπως αυτό εφαρμόστηκε εμπράκτως μεταπολεμικά στην Ανατολική Γερμανία, και την οριστική παρακμή του που συμβολοποιείται με τη πτώση του Τείχους του Βερολίνου, στις 09 Νοεμβρίου του 1989. Άλλοι πάλι κάνουν λόγο για ένα όχι πολύ επιτυχημένο λογοτεχνικό εγχείρημα που αδυνατεί να συνδέσει την προσωπική μικροϊστορία ενός έρωτα με τη μεγάλη εικόνα της Ιστορίας. Προσωπικά, θεωρώ ότι οι δεύτεροι αδικούν το συγκλονιστικό αυτό βιβλίο, με την βαθιά ποιητική πρόζα του και έναν λόγο πλούσιο σε συμβολισμούς, το οποίο δικαίως απέσπασε το σημαντικό βραβείο Booker του 2024.
Η Τζέννυ Έρπενμπεκ είναι μια σπουδαία συγγραφέας του καιρού μας. Ένα πλάσμα σπάνιας ευαισθησίας και αφηγηματικής δεινότητας που σε μαγεύει. Η αφήγησή της παίρνει απλά καθημερνά γεγονότα και υφαίνει έναν ιστό για έναν μεγάλο έρωτα από αυτούς που γράφουν Ιστορία. Η τυχαία συνάντηση της νεαρής φοιτήτριας Καταρίνα, με τον κατά πολύ μεγαλύτερό της Χανς, έναν παντρεμένο διανοούμενο, συγγραφέα και ραδιοφωνικό παραγωγό -στενό φίλο του Μπρεχτ- καταλήγει σε μια αξέχαστη ιστορία έρωτα και προδοσίας, με φόντο την καθημερινότητα στην καταρρέουσα Λαοκρατική Δημοκρατία της Γερμανίας. Όπως κι αν προσεγγίσεις το βιβλίο, είτε εστιάζοντας στον απαγορευμένο έρωτα της Καταρίνα και του Χανς, είτε στην Ιστορία, το μυθιστόρημα έχει πολλές αρετές: Αφενός, είναι υψηλή λογοτεχνία, με έναν λόγο που στις πιο ακριβές του στιγμές είναι σκέτη ποίηση και, αφετέρου, σε εισάγει ήπια, χωρίς δραματικότητα ή χωρίς να παριστάνει το docu-fiction (δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ) με ιστορικές καταγραφές. Αντιθέτως, η Έρπενμπεκ αριστοτεχνικά κρατά αυτό που αποκαλούμε «Μεγάλη Ιστορία» στο φόντο μιας ερωτικής ουτοπίας που παρακμάζει και φθίνει, αφήνοντας την αφήγηση να λειτουργεί υπαινικτικά σαν μια αλληγορία για την φθορά μιας πολιτικής ιδεολογίας. Η συσχέτιση της κατάρρευσης του μοντέλου της Ανατολικής Γερμανίας με την σταδιακή πτώση των δύο ερωτευμένων σωμάτων στο κενό της ερωτικής απομάγευσης, είναι όχι απλώς εμφανής, αλλά είναι και άκρως επιτυχημένη για κάποιον που φτάνει μέχρι το φινάλε του βιβλίου. Εκεί μια ανακάλυψη που κάνει η Καταρίνα φωτίζει όλα τα κενά και τα μυστήρια που σκοπίμως προϋπάρχουν εξηγώντας πολλά τόσο για τον έρωτά της με τον Χανς όσο και για τον χαρακτήρα εκείνου. Έρωτας και ουτοπία. Έρωτας σαν ουτοπία. Έρωτας που βασίζεται στο δίπολο του σαδισμού και του μαζοχισμού. Ή αλλιώς: έρωτας που περνά από τις μυλόπετρες της Ιστορίας και γίνεται χίλια κομμάτια, χαράσσοντας για πάντα την αθωότητα ενός νεαρού κοριτσιού.
Ο Χανς και οι αντιφάσεις του, η διπλή ζωή που τον κάνει τελικά να προδίδει και τη γυναίκα και την ερωμένη του, συμβαδίζει, καθ’ όλη τη διάρκεια της μυθιστορηματικής αφήγησης, με τη διπλή ζωή του ίδιου του Βερολίνου, της πόλης που διχοτομήθηκε σε φιλελεύθερο δυτικό και κομμουνιστικό ανατολικό τμήμα μετά την ήττα του ναζισμού στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Είναι συναρπαστική η δυνατότητα οπτικής σε αυτό το περιβόητο ανατολικό τμήμα που μας δίνει η Έρπενμπεκ χαμηλότονα και κομψά, με τη λεπτότητα και τη χάρη της γραφής της που φτάνει βαθιά στην ψυχή. Πώς ήταν στ΄ αλήθεια η ζωή των πολιτών του Ανατολικού Βερολίνου; Πώς έβλεπαν την καπιταλιστική ζωή να απλώνεται τόσο κοντά τους πάνω από το τείχος; Ήταν μια ζωή γεμάτη στερήσεις από όλες αυτές τις ανέσεις, τις τρυφηλές απολαύσεις, τις ευκολίες και τις λάμψεις που φωταγωγούν κάθε στιγμή τη ζωή του δυτικού ανθρώπου ή ήταν μια ζωή που είχε τα δικά της αντίβαρα, μια ζωή πιο ενσυνείδητη, κοντά στην κλασική μουσική και την Τέχνη, αλλά ταυτόχρονα μια ζωή-τρόμου που ήταν διαρκώς υπό το άγρυπνο βλέμμα της Στάζι;
Η Τζέννυ Έρπενμπεκ πράγματι, έχοντας η ίδια μεγαλώσει στο Ανατολικό Βερολίνο, υποτιμά όλο αυτό το σκοτεινό κομμάτι της Στάζι, χαϊδεύοντας την ουτοπία μιας σοσιαλιστικής κοινωνίας και αγλαΐζοντάς την με μια νοσταλγική ματιά και μια συγκίνηση που σε κάποια σημεία είναι κάπως ενοχλητική. Δεν μιλά για τα βασανιστήρια, τις συλλήψεις, τις διώξεις, τον ασφυκτικό έλεγχο που σήμερα, μετά το άνοιγμα των αρχείων της Στάζι, γνωρίζουμε ότι βιώναν οι πολίτες του ανατολικού τμήματος μέχρι την πτώση του Τείχους του Βερολίνου. Δεν μιλά για το πως μια δράκα πρακτόρων, χαφιέδων, κατασκόπων κύκλωναν γείτονες, φίλους, συναδέλφους, συντρόφους, συγγενείς και τους έστηναν στον τοίχο αν έστω και ένα τους νεύμα θεωρούνταν αντίθετο με τα φρονήματα του καθεστώτος. Μιλά για τον σταλινισμό βεβαίως και τις άγριες διώξεις που εξαπέλυε ο Στάλιν στην κομμουνιστική Ρωσία σε καλλιτέχνες, ποιητές, ζωγράφους, συγγραφείς, αλλά την πατρίδα των παιδικών της χρόνων, το Ανατολικό Βερολίνο, την υπερασπίζεται ως μια αγνή κοινωνία με ποιότητες που εν αντιθέσει με τη δυτική εκμαυλισμένη πόρνη του καπιταλισμού αντιστεκόταν στην κενότητα και τη ματαιοδοξία του χρήματος. Η νοσταλγία της ίδιας της συγγραφέως για μια πατρίδα που δεν υπάρχει πια όπως την ήξερε, όπου έζησε στο ίδιο μέρος με την Καταρίνα τα παιδικά, εφηβικά και νεανικά της χρόνια, θέτει το μυθιστόρημα υπό αμφισβήτηση. Η υποκειμενική εξιδανίκευση και η πίκρα της χαμένης πατρίδας υποσκάπτουν τα ίδια τα θεμέλια του βιβλίου, χωρίς ωστόσο να μειώνονται τα λογοτεχνικά του χαρίσματα που είναι μεγάλα. Η ατμόσφαιρα είναι συναρπαστική, το χτίσιμο των χαρακτήρων βαθύ και χειρουργικό, η σκιαγράφηση του ίδιου του έρωτα είναι ακριβής και πολυσήμαντη, δικαιολογώντας και το βραβείο Booker.
03.47 μμ
Πάντα όταν κατεβαίνω στον Πειραιά φροντίζω να κάνω ένα πέρασμα από το αγαπημένο μου café: το Μöte, στη γωνία της Πραξιτέλους με τον πεζόδρομο της Σωτήρος Διός.
Σε ένα new scandi style νεοκλασικό κτίριο του 1936, που σερβίρει εξαιρετικό και καφέ με την επιμέλεια του διεθνούς φήμης World Brewers Cup Champion και κατ΄επανάληψη νικητή των ελληνικών πρωταθλημάτων καφέ, Στέφανου Δωματιώτη. Από τα συνοδευτικά καταπληκτικά είναι το αφράτο carrot cake αλλά και το σάντουιτς με κοτοσαλάτα.
Info: Σωτήρος Διός και Πραξιτέλους, τηλ. 2130467970
Μου αρέσει πολύ η διαδρομή από το Πασαλιμάνι στο Λιμάνι του Πειραιά. Να περπατώ στη σκιά του Δημοτικού Θεάτρου και να κατηφορίζω τη Βασιλέως Γεωργίου μέχρι να συναντήσω το καταπληκτικό κτίριο του Μεγάρου του ΝΑΤ (Ναυτικού Απομαχικού Ταμείου).
Και να καταλήγω στην προβλήτα, μπροστά από τα δελφίνια της Ύδρας για να απολαύσω το πιο ωραίο ηλιοβασίλεμα.
05.27 μμ
Μέχρι να έρθει η ώρα να φύγουμε για την παράσταση που έχουμε να δούμε στη Λυρική, έχουμε να «σκοτώσουμε» μια ολόκληρη ώρα, κάνοντας μια βόλτα στο λιμάνι και τον Piraeus Tower.
Fast fashion και Zara Home που έχει φανταστικά χριστουγεννιάτικα στολίδια, αλλά και μικρά δωράκια για εμάς και για τους φίλους μας.
07.30 μμ
Pre-Xmas βόλτα στο στολισμένο ΚΠΙΣΝ, μια ανάσα μακριά από τον Πειραιά, στο Φαληρικό Δέλτα.
Είδαμε το μπαλέτο Δον Κιχώτης του Λούντβιχ Μίνκους, σε μια καταπληκτική παραγωγή με χορογραφία του Τιάγκο Μπορντίν, η οποία βασίζεται στην αρχική εκδοχή του θρυλικού Μαριύς Πετιπά (1818-1910).
Το αριστούργημα του Θερβάντες που τον 17ο αιώνα άλλαξε για πάντα τη λογοτεχνία εισάγοντας το στοιχείο της ειρωνείας, ντύνεται με την υπέροχη μουσική του Λούντβιχ Μίνκους, σε ένα απολαυστικό μπαλέτο που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το 1869 από το Μπαλέτο Μπολσόι της Μόσχας. Η συγκλονιστική ερμηνεία δύο μεγάλων διεθνών σταρ του μπαλέτου, της Αμερικανίδας Μάντισον Γιανγκ και του Βραζιλιάνου Βίκτορ Καϊσέτα, που κάθε λεπτή και φίνα κίνησή τους είναι μαγική και δεν μπορείς να πάρεις τα μάτια σου από πάνω τους, συμπληρώνεται από την εξαίρετη μουσική διεύθυνση του Στάθη Σούλη, τα άριστα και εντυπωσιακά κοστούμια της Μαίρης Κατράντζου και τα λιτά αλλά μαγευτικά σκηνικά του Γιώργου Σουγλίδη. Μια φοβερή παράσταση που με μάγεψε και με έβαλε σε χριστουγεννιάτικο, παραμυθένιο mood. Φύγαμε από το πάρκο του Νιάρχου χαμογελώντας, ευτυχισμένοι.
Info: nationalopera.gr
11.10 μμ
Μετά το μπαλέτο επιστρέψαμε στον Πειραιά για ψαράκι στη λαδόκολλα, στο ωραίο Piscis του Παναγιώτη Γιακαλή στο Μικρολίμανο.
Νόστιμο σεβίτσε, σφυρίδα με μεσογειακά βότανα και τις πιο ωραίες αφράτες χρυσαφένιες (κυδωνάτες) πατάτες τηγανητές που θα φάτε στην Αθήνα.
Infο: Ακτή Κουμουνδούρου 30, Μικρολίμανο. Τηλ: 2104170772, piscisrestaurant.gr
YΓ. To λεύκωμα που χάζεψα στο Zara Home για τη Vivienne Westwood, με πάνω από 1000 ροκ δημιουργίες από τα iconic shows της, είναι εκπληκτικό. Μου θύμισε για ποιο λόγο είναι -μαζί με τον Yves Saint Laurent- από τις πιο αγαπημένες μου προσωπικότητες στο χώρο της μόδας. Πρόσωπο άκρως μυθιστορηματικό, μια δημιουργική αναρχία που έκανε τα ζόρια της Τέχνη.
Lou Read 